Ontspannen reageren op kritiek; voor meer rust, zelfvertrouwen en prettige relaties
Niemand vindt het gemakkelijk om kritiek te ontvangen. Zelfs als feedback goedbedoeld is, kunnen we ons toch snel aangevallen voelen. Voor je het weet, schiet je in de verdediging, reageer je te fel of trek je je terug. Omgaan met kritiek is wel een vaardigheid die je kunt ontwikkelen.
Gevolgen van jouw instinctieve reactie
Zo’n reactie is lastig voor jezelf en ook voor de mensen in je omgeving. Je emoties krijgen de overhand en je staat niet meer open voor het verhaal van je gesprekspartner. Als de ander vervolgens schrikt van jouw reactie, dan zal die ook zo zijn eigen verdedigingsmechanisme activeren en de volgende keer misschien niets meer tegen je zeggen om een zelfde reactie van jou te voorkomen.
Waarom schieten we snel in de verdediging?
Kritiek raakt vaak iets in ons: de behoefte om gewaardeerd te worden, het verlangen om goed genoeg te zijn of de angst om afgewezen te worden. Ons oerbrein ziet kritiek soms als een bedreiging, zodat we niet meer horen wat er gezegd wordt. We reageren vooral instinctief met vechten (verdedigen), vluchten (afstand nemen) of we bevriezen (we verstarren en zeggen niets meer).
Constructief omgaan met kritiek
Gelukkig kun je leren om op een bewuste en constructieve manier te reageren als mensen feedback geven al dan niet terecht. Leren ontspannen en bewust omgaan met kritiek kan je veel opleveren. Met de juiste aanpak vergroot je je zelfvertrouwen en verbeter je je relaties met mensen zowel in je privéleven als in je werk.
Omgaan met kritiek; 5 tips om rustig en krachtig te reageren
1. Haal adem voordat je reageert
Voel je direct ergens spanning in je lichaam? Voel je een emotionele reactie opkomen? Leer de reacties in je lichaam herkennen en de emoties die je ervaart. Adem vervolgens rustig in en uit. Geef jezelf een paar seconden de tijd. Je ademhaling is je grootste rustgever. Dat korte moment helpt je om weer te gaan denken en om bewust te kiezen hoe je wilt reageren, in plaats van automatisch in de verdediging te schieten.
Omgaan met kritiek met Luisteren, Samenvatten en Doorvragen
2. Luister oprecht
Probeer eerst alleen te luisteren en je oordeel uit te stellen. Wat zegt de ander precies? Misschien zit er iets waardevols in, zelfs als de toon niet perfect is. Luisteren betekent niet dat je het ermee eens bent. Het betekent dat je openstaat om te begrijpen.
—————————— Lees ook: ———————————
Verbindend en doeltreffend feedback geven; 10 tips
——————————————————————————
Het geeft je bovendien tijd om terechte en onterechte kritiek van elkaar te onderscheiden.
3. Stel verhelderende vragen
Als iets niet duidelijk is, vraag dan rustig om uitleg:
“Kun je een voorbeeld geven?”
“Wat zou volgens jou beter kunnen?”
Door vragen te stellen, verschuif je de focus van verdedigen naar begrijpen en blijf jezelf rustig.
4. Scheid de boodschap van de toon
Soms wordt feedback niet handig aan je gebracht. Te fel, te aarzelend, onhandige woordkeuze, etc.
Voorkom dat je je laat leiden door je irritatie, zodat je niet hoort wat er bedoeld wordt. Probeer dan de kern van de boodschap eruit te halen en de emotie of onhandige formulering los te laten.
—————————— Lees ook: ———————————
Constructief samenwerken met verschillende karakters; 6 inzichten en tips
——————————————————————————
Niet elke scherpe opmerking is een aanval, het kan ook goedbedoeld zijn
5. Bedank voor de feedback, ook als je er niets mee doet
Je hoeft het niet altijd eens te zijn met kritiek. Maar door te zeggen: “Dank je voor je feedback, ik denk erover na.” Of “Ik waardeer het dat je dit tegen me gezegd hebt.”, laat je zien dat je volwassen en respectvol kunt omgaan met feedback.
Constructief omgaan met kritiek kun je ontwikkelen
Feedback kan soms ongemakkelijk voelen, maar het schept ook kansen. Dankzij feedback kun je jezelf verder ontwikkelen en de relatie met de ander versterken. Ik hoor bovendien vaak dat mensen achteraf trots zijn als het hen is gelukt om rustig te luisteren en sterk te reageren.
Ontwikkel daarom hoe je met dat ongemakkelijke gevoel om kunt gaan en hoe je het beste kunt reageren op feedback.
Tot slot
Je hoeft niet perfect te reageren. Elke kleine stap in bewust omgaan met kritiek is er één en maakt je sterker.
Contact
Vind je omgaan met kritiek ook lastig? Dan nodig ik je van harte uit contact met me op te nemen voor een kennismakingsgesprek voor een mogelijk coachingstraject of een (team)training.
Denk je dat deze column voor iemand anders interessant of nuttig is? Dan zou ik het fijn vinden als je de link naar deze column doorstuurt.
Was deze column interessant voor je?
Meld je dan ook aan en ontvang regelmatig gratis praktische tips en inspiratie over persoonlijke ontwikkeling en professionele groei naar meer plezier, zelfvertrouwen en succes in het werk.
Al meer dan 4.500 lezers gingen je voor!
Je ontvangt geen 'spam'. Je kunt je op ieder moment afmelden en je e-mailadres wordt niet aan derden gegeven.
